Verkoop uw groene stroom aan een faire en transparante prijs.
Picasso for Dummies
Wat is Picasso?
PICASSO is het Europese platform voor de uitwisseling van balancing energy afkomstig van automatische Frequency Restoration Reserves (aFRR), opgezet door ENTSO-E. Het platform zorgt ervoor dat landen in Europa aFRR-capaciteit met elkaar kunnen delen en uitwisselen om de netfrequentie stabiel te houden.
Elia (de Belgische transmissienetbeheerder) is sinds 26 november 2024 aangesloten op PICASSO. Hierdoor worden de Belgische markt en netbalanceringsmechanismen gelinkt aan de bredere Europese markt. Dit heeft onder andere impact op de prijsvorming van onbalans en de manier waarop aFRR wordt ingezet.
Het doel van PICASSO is om efficiënter gebruik te maken van bronnen voor netbalancering in Europa, door ze over de grenzen heen beschikbaar te maken. Hierdoor kunnen prijzen minder extreem worden, en wordt het eenvoudiger schommelingen in vraag en aanbod op te vangen.
Ook andere landen zoals Nederland en Duitsland zijn inmiddels aangesloten, wat bijdraagt aan de integratie van de Europese energiemarkt.
Een overzicht van alle Europese landen en hun status in het Picasso project (bron: https://www.entsoe.eu/network_codes/eb/picasso/)
PICASSO heeft vooral gevolgen voor partijen actief op de onbalansmarkt, de sturing van flexibiliteit, en de manier waarop energie-opslag (zoals batterijen) hun diensten kunnen aanbieden.
Hoe beïnvloedt de aFRR prijs de onbalansprijs?
De aFRR-prijs is een essentiële component in de berekening van de Belgische onbalansprijs sinds de aansluiting op het Europese PICASSO-platform. In de nieuwe methode wordt de aFRR-component bepaald via het gewogen gemiddelde van de marginale prijzen (“cross border marginal price”, CBMPs) van alle aFRR-activaties over de 15-minutenperiode. Deze gewogen/volume-gewogen aFRR-prijs wordt vervolgens gebruikt als input voor de uiteindelijke onbalansprijs.
Praktisch betekent dit dat wanneer er veel (dure) aFRR-activaties nodig zijn door een onevenwicht op het net, dit leidt tot een hogere aFRR-prijs, die als referentie dient voor de onbalansprijs. Op momenten van weinig activaties of goedkopere biedingen resulteert dit in een lagere onbalansprijs.
Door de koppeling met het Europese platform (PICASSO) en toepassing van deze methode kan de onbalansprijs minder extreem uitvallen dan vroeger, omdat het systeem profiteert van een grotere, grensoverschrijdende biedpool. Ook internationale prijzen (bv. Duitsland en, vanaf 2025, Frankrijk) beïnvloeden zo indirect de Belgische onbalansprijs.
Het effect van Picasso is duidelijk zichtbaar. Er was op deze dag enkel een mogelijkheid voor export naar Frankrijk via het PICASSO systeem. Deze was echter al volledig opgebruikt, waardoor de aFRR prijszetting door Belgische assets werd bepaald. Dit resulteerde ruim twee uur lang in extreem negatieve onbalansprijzen. Tussen 12u45 en 14u45 ging de prijs naar -750 EUR/MWh.
De onbalansprijs volgt in sterke mate de (volume-)gewogen gemiddelde aFRR-prijs van alle activaties in de betreffende 15-minuten periode. Bij geen activatie wordt doorgaans de prijs van het duurste openstaande bod (“cap”) genomen.
Take home message
Interconnectiviteit via Picasso maakt het mogelijk om onbalans over de grenzen heen op te lossen, wat over het algemeen leidt tot minder extreme prijspieken voor onbalans - vooral minder diepe negatieve prijzen - en een grotere prijsstabiliteit. In periodes met weinig beschikbare interconnector-capaciteit kunnen lokale prijzen nog steeds zeer extreem worden.