Elia’s vooruitblik voor zomer 2025

Vorige week nog stuurde Yuso haar vooruitblik voor 2025 de wereld in en deze week was er ook een Werkgroep Energy Solutions van Elia op 31 maart. Daarin heeft onze transportnetbeheerder meer informatie gegeven over hoe zij de stroommarkt inschatten voor de komende zomer en tevens toegelicht wat voor maatregelen zullen worden genomen deze zomer om het evenwicht op het net te bewaren. We lichten dit graag even toe.

Elia’s vooruitblik op dit jaar matcht met die van Yuso vorige week!

Als je onze laatste blogpost hier reeds hebt gelezen was je er al voor gewaarschuwd: Omdat stroomprijzen dit jaar al erg vroeg naar laagtes gaan die we anders pas in het middenseizoen optekenen ziet het er naar uit dat de zomer van 2025 een uitdaging kan betekenen voor de stabiliteit van het Belgische stroomnet. Elia zelf schat de situatie minder dramatisch in dan vorig jaar, mede doordat er inmiddels een extra kerncentrale op 14 februari 2025 uit dienst werd genomen (Doel 1, goed voor 445 MWe) is er ‘meer ruimte ontstaan naar onder’ om overschotten aan hernieuwbare energie, bijvoorbeeld in het weekend, weg te werken.

Nieuwe maatregelen via telecontrole

Toch bestaat de kans dat Elia op een bepaald moment een zodanig groot overschot moet wegwerken dat nieuwe maatregelen zich opdringen. Voor het eerst zal het netbedrijf ook effectieve curtailment van relatief kleine PV systemen van 250 kW of meer niet schuwen, en dat is nieuw. Al sedert enkele jaren is het verplicht een telecontrolekast te voorzien op nieuwe PV systemen van 250 kWp of meer. Voor het eerst ziet Elia het vanop afstand afschakelen van PV systemen van 250 kWp of meer (voorzien van een telecontrolekast) als een uitweg wanneer alle andere maatregelen uitgeput zijn.

Een scenario voor noodmaatregelen

Nog tijdens de werkgroep van 31 maart schetste Elia het scenario waarmee het actie zal ondernemen om ultiem het net in België te stabiliseren, waarbij deze vooral bij grote overschotten zullen worden gehanteerd. Zoals altijd komt de markt eerst aan bod, waarbij Elia door gepaste activatie van reserves (aFRR en mFRR) zal proberen via assets van derde partijen het stroomoverschot het hoofd te bieden. Indien dit mislukt of onvoldoende blijkt bestaat er voor Elia sedert 26 november vorig jaar ook de mogelijkheid over de grenzen heen overschotten weg te werken via PICASSO, waarbij dan wel het risico bestaat dat onbalansprijzen tot minus 15.000 EUR/MWh zullen gehanteerd worden.

Tot slot kan Elia via een speciaal mechanisme voor generatoren trachten productie stil te leggen (redispatch en shutdown) maar als dat nog niet werkt zal er dus ook via Fluvius telecontrole activatie aan de productie van PV systemen groter dan 250 kWp worden geraakt. Dit is dan wel een extreem - en daarom onwaarschijnlijk scenario - maar toch valt het in deze zomer niet uit te sluiten dat het wel eens kan gebeuren. Als je dan al een 250 kWp PV systeem hebt voorzien van een telecontrolekast betekent dat wel dat er voor bepaalde tijd op de middag geen productie zal zijn, totdat deze weer ingeschakeld word. Dit betekent wel verlies van productievolumes maar in de meeste gevallen zal er op dat moment al van erg lage - zelfs negatieve - vergoedingen voor zonnestroom sprake zijn. Bovendien zijn het pas de meest recente PV systemen die telecontrole kennen voor 250 kWp of meer wat betekent dat deze nagenoeg vrij van groenestroomsubsidie werden gebouwd, althans in Vlaanderen.

Toch is het niet onwaarschijnlijk dat afkoppelen van PV productie in dit soort scenario een discussie over billijke vergoedingen zal opwerpen. Het laatste woord is dus nog niet gezegd en of en hoe deze discussie wordt gevoerd zal dus afhangen van of we het scenario in werkelijk gerealiseerd zullen zien deze zomer.